Kategori: Makaleler

Google Hesabınızı Yönetin Nerede? Dijital Kimliğin Psikolojisine Yolculuk Bir psikolog olarak gözlemlediğim şey şu: İnsanlar artık yalnızca gerçek kimlikleriyle değil, dijital benlikleriyle de yaşıyor. Kim olduğumuzu, nasıl algılandığımızı ve neyi paylaştığımızı ekranların arkasında şekillendiriyoruz. “Google hesabınızı yönetin nerede?” sorusu bu bağlamda yalnızca teknik bir arayış değil, aslında “benliğimi nasıl kontrol ederim?” sorusunun modern bir yansımasıdır. Bilişsel Psikoloji Perspektifi: Dijital Kontrolün Algısı Bilişsel psikoloji, insan zihninin bilgiyi nasıl algıladığını, işlediğini ve hatırladığını inceler. Günümüzde dijital ortamda kontrol, insanın bilişsel süreçleriyle doğrudan ilişkilidir. “Google hesabınızı yönetin” seçeneğini bulmaya çalışırken beynimiz bir bilgi haritası kurar; menüler, simgeler ve kelimeler arasında bağlantılar kurarak anlam…

En Çok Atom Bombası Kimde? Kültürel Güç, Semboller ve Kimlik Üzerine Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak dünyayı anlamanın en büyüleyici yolu, insanın güçle olan ilişkisini incelemektir. Atom bombası ise modern çağın en çarpıcı güç sembollerinden biridir. Bu silah, yalnızca fiziksel yıkımın değil, aynı zamanda kültürel kimliklerin, ritüellerin ve toplumsal korkuların da yansımasıdır. “En çok atom bombası kimde?” sorusu bu yüzden sadece sayılara dair değil; aynı zamanda insanlığın anlam arayışı, korkuları ve kontrol tutkusu üzerine bir sorudur. Atom Bombası: Modern Dünyanın Mitolojik Gücü Tarih boyunca toplumlar, doğaüstü güçleri kontrol eden tanrılara, şamanlara veya hükümdarlara tapmışlardır. Bugün ise bu “tanrısal güç”…

Birinden Nasıl Helallik Alınır? Toplumsal Yapının Vicdanla Buluştuğu Nokta Toplumu anlamaya çalışan bir sosyolog olarak, bireylerin yalnızca sosyal sistemlerin dişlileri olmadığını; aynı zamanda bu sistemlere ruh, anlam ve ahlak kazandıran canlı unsurlar olduklarını sıkça gözlemlerim. Bu bağlamda, “helallik istemek” eylemi, sadece bir dini ritüel ya da kişisel vicdan temizliği değildir. Aynı zamanda, toplumsal ilişkilerin görünmeyen ağlarını onarmaya çalışan derin bir sosyal pratiktir. Peki, birinden nasıl helallik alınır? Bu soruya yalnızca bireysel değil, kültürel ve yapısal bir açıdan bakmak gerekir. Helallik: Vicdanın Toplumsal Yansıması Toplumlarda “helallik” kavramı, bireylerin birbirine karşı sorumluluklarını tanımlayan en güçlü etik göstergelerden biridir. Helallik istemek, hatanın kabulüyle…

Kapalı Yüzme Havuzu Ne Zaman Açılacak? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir Değerlendirme Hayatın küçük ayrıntılarına farklı pencerelerden bakmayı seven biri olarak, bugün sizlerle çok daha sıradan gibi görünen ama aslında birçok yönüyle ilginç bir konuyu konuşmak istiyorum: “Kapalı yüzme havuzu ne zaman açılacak?” Belki ilk bakışta sadece bir tarih meselesi gibi görünüyor olabilir, ama işin aslı bu sorunun ardında toplumsal beklentilerden kişisel motivasyonlara kadar uzanan derin bir anlam var. Gelin, bu meseleyi birlikte farklı açılardan değerlendirelim. — Erkeklerin Objektif ve Veri Odaklı Yaklaşımı Erkeklerin büyük bir kısmı bu soruya yaklaşırken öncelikle somut veriler, resmî açıklamalar ve planlamaya uygunluk gibi unsurlara…

Amasya Gümüşhacıköy Rakımı Kaç? Yüksekliğin Edebiyattaki Derinliği Edebiyat, yalnızca kelimelerle kurulmaz; mekânla, atmosferle, rakımla da şekillenir. Amasya Gümüşhacıköy’ün rakımını sorduğumuzda, aslında yalnızca bir sayıyı değil, bir anlam katmanını arıyoruz. Çünkü rakım, bir coğrafi veri olmaktan çok, insanın iç dünyasındaki yükseklikle de ilgilidir. Bir edebiyatçının gözünden bakıldığında, yaklaşık 825 metre olan bu rakım, yalnızca toprağın değil, duyguların da ölçüsüdür. Yüksekliğin Anlamı: Coğrafyadan Ruhun Derinliğine Amasya Gümüşhacıköy’ün 825 metrelik rakımı, Anadolu’nun orta yüksekliklerinde bir yer olarak görünür. Fakat bu yükseklik, bir hikâyenin başlangıç noktası gibidir. Tıpkı Orhan Pamuk’un “Kar” romanındaki Kars gibi, yükseklik burada yalnızlıkla, dinginlikle ve düşünceyle birleşir. Yükseğe çıktıkça hava…

Kanun Nasıl Bir Müzik Aletidir? Tellerin Kalbinde Saklı Bir Hikâye Size bir hikâye anlatmak istiyorum… Sıradan bir enstrüman hikâyesi değil bu. Telleri sadece ses değil, ruh taşıyan bir müzik aletinin —kanunun— hikâyesi. Ve bu hikâye, iki farklı bakış açısının yollarının bir sahnede kesişmesiyle başlıyor. Biri stratejik düşünen, planlı ve analitik bir adam: Cem. Diğeri empatik, duygularıyla dünyayı anlamlandıran, melodilerin insan ilişkilerini iyileştirdiğine inanan bir kadın: Elif. İkisini birleştiren şey ise yalnızca bir müzik aleti değil; insan ruhunun en derin köşelerine dokunan kanun. Bir Karşılaşmanın Hikâyesi Cem, çocukluğundan beri müziği bir matematik gibi görürdü. Nota dediğin bir sistemdi, sesler bir denklem.…

Kelimenin Gücü ve Gümüşün Değeri: Edebiyatla Bütünleşen Bir Sorunun Ardında Kelimenin gücü, insanlık tarihinin en eski varoluş arayışıdır. Hikayeler, şiirler, romanlar, kısacası edebiyat, hayal gücümüzü şekillendirirken dünyayı algılama biçimimizi de dönüştürür. Her kelime bir çağrışım yaratır, her cümle bir anlam arayışıdır. Tıpkı metinlerin, karakterlerin ve hikayelerin arasında bir geçiş noktası olması gibi, bazen bir soru da—örneğin, “100 gram gümüş fiyatı ne kadar?”—birçok farklı bağlamda farklı anlamlar kazanabilir. İşte bu yazıda, gümüşün fiyatı üzerinden bir edebi çözümleme yaparak, metinlerin gücüne dair bir keşfe çıkacağız. Gümüş: Paranın ve Değerin Klasik Temsili Gümüş, tarih boyunca sadece bir değerli metal değil, aynı zamanda anlam…

Veren Eli Herkes Öper: Eğitimin Paylaşımcı Ruhunu Anlamak Bir eğitimci olarak sınıfa her adım attığımda şunu hissederim: öğrenmek sadece bilgi aktarmak değil, hayatlara dokunmaktır. Öğrenciye sunulan her yeni bilgi, onun dünyasında yeni bir pencere açar. Bu nedenle, toplumda sıkça kullanılan “Veren eli herkes öper” sözü, yalnızca maddi cömertliği değil; bilginin, deneyimin ve emeğin paylaşılmasını da temsil eder. Eğitim bağlamında düşündüğümüzde, bilgi veren, rehberlik eden ve yol gösteren kişiye duyulan saygıyı anlatır. Çünkü öğrenme süreci, paylaştıkça büyüyen, aktarıldıkça kalıcı hale gelen bir süreçtir. Atasözünün Pedagojik Yorumu “Veren eli herkes öper” sözünü eğitimde şöyle düşünebiliriz: Öğrencisine yol gösteren, ona merakını canlı tutacak…

Kamçılı Hayvan Ne Demek? Kökenlerden Geleceğe Tutkulu Bir Yolculuk Kısa cevap: “Kamçılı hayvan”, mikroskobik ölçekte kamçı (flagellum) taşıyan canlıları anlatmak için kullanılan bir ifadedir; çoğu tek hücreli ökaryot/protisttir, ayrıca hayvanların sperm hücreleri de kamçılıdır. Bir kavrama tek pencereden bakmayı hiç sevmedim. Yakınlaşıp detayları, uzaklaşıp büyük resmi görmeyi severim. “Kamçılı hayvan ne demek?” sorusu da tam böyle: Sadece bir tanım değil, kökleri dile, bilime ve kültüre uzanan bir hikâye. Gel, birlikte hem mikroskobun merceğinden hem de insanlığın hafızasından geçip bu kavramı çözümleyelim. Kelimenin İzinde: “Kamçı”dan “Kamçılı”ya Türkçedeki “kamçı”, yönlendirme ve hareket çağrışımı taşır. Biyolojideki karşılığı “flagellum”dur: Hücreye itiş gücü sağlayan, ince…

Sinirleri Germek: Felsefi Bir İnceleme “Sinirlerimizin gerginliği, varoluşumuzun gerilimidir.” Bu cümle, belki de sinirlerin ve psikolojik durumlarımız arasındaki derin bağları özetleyen bir felsefi bakış açısının yansımasıdır. Sinirleri germek, modern yaşamda sıkça karşılaşılan bir tabir olsa da, yalnızca fiziksel bir gerilim durumu değil, aynı zamanda varoluşsal, etik ve ontolojik bir olgu olarak da incelenebilir. Sinirleri germek, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde varoluşun sancılı bir ifadesi olabilir. Ama gerçekten sinirlerimizi geriyor muyuz, yoksa içsel dünyamızda bir şeyler bizi zorlamaya mı çalışıyor? Bu yazıda, sinirleri germek üzerine felsefi bir inceleme yaparak, bu durumu etik, epistemolojik ve ontolojik açılardan ele alacağız. Ontolojik Perspektif:…